Het kabinet heeft geconstateerd dat er in gevallen waarin obligaties met aangegroeide rente worden aangekocht er een belastinglek bestaat. Wanneer obligaties worden aangekocht, waarbij de aankoopprijs een deel van de opgebouwde rente omvat, ontstaat dit belastinglek.

Het belastinglek

Tot voor kort konden beleggers gebruikmaken van een fiscale strategie rondom obligaties met aangegroeide rente. De kern van deze aanpak was het aankopen van obligaties vlak vóór de jaarwisseling. Kortlopende termijnen, zoals rentetermijnen van bankrekeningen, spaarrekeningen en dus ook van obligaties zijn vrijgesteld in de tegenbewijsregeling voor box 3. Als gevolg van de geldende vrijstelling zal de waarde die in aanmerking wordt genomen om de rendementsgrondslag voor box 3 te bepalen afwijken van de werkelijke waarde. Stel daarom een situatie voor waarbij obligaties een verplichting dragen tot uitkering van rente per 1 februari.

Bij een aankoop van de obligaties met aangegroeide rente betaalt de koper niet alleen voor de obligaties zelf, maar ook voor de reeds opgebouwde rente. Op het moment van aankoop heeft het recht op ontvangst van rente immers al een bepaalde waarde. Deze meegekochte rente telt echter niet mee in de waarde van de obligaties op de peildatum van box 3. Door deze waardering op grond van de tegenbewijsregeling kan door de belastingplichtige een verlies worden laten zien in het jaar van aankoop. Het zogenaamde verlies wordt voor jaar 1 in aanmerking genomen, zodat het resultaat in box 3 van dat jaar (relatief) laag werd vastgesteld.

De daadwerkelijke rente-uitkering volgt pas in het volgende jaar. Het rendement in jaar 2, als gevolg van de werkelijke rente-uitkering is dan relatief hoog. In jaar 2 past de belastingplichtige de tegenbewijsregeling dan juist niet toe. In dat geval worden de inkomsten uit box 3 vastgesteld op basis van de forfaits. Dit forfaitaire rendement ligt bij een goede planning en uitvoering onder het werkelijk behaalde rendement in jaar 2. Aangezien de belastingplichtige er dan voor kan kiezen het forfaitaire rendement als ‘plafond’ aan te houden, gaat er een deel van de grondslag voor heffing van box 3 verloren. Het gevolg hiervan is een ongewenst belastinglek.

Afschaffing vrijstellingen bij tegenbewijsregeling

Het kabinet heeft er voor gekozen om de vrijstelling voor kortlopende termijnen in het kader van de tegenbewijsregeling (box 3) af te schaffen. In andere woorden: de aangegroeide rente bij obligaties in geval van kortlopende termijnen is dus niet langer vrijgesteld. Dit is anders voor aangegroeide rente bij banktegoeden. Daarvoor blijft de vrijstelling voor kortlopende termijnen in tact. Het kabinet laat deze vrijstelling in het geval van banktegoeden (toch) van toepassing, aangezien in dat geval geen mogelijkheid bestaat tot belastingontwijking.

Naast het afschaffen van bovenstaande vrijstelling komt nog een regeling ten aanzien van de tegenbewijsregeling te vervallen. Effecten en obligaties met kortlopende termijnen worden gewaardeerd op de slotnotering van de laatste beursdag van het kalenderjaar. Deze slotnoteringen zijn op dit moment vastgesteld exclusief aangegroeide rente. Als gevolg van het vervallen van deze regel worden obligaties voortaan gewaardeerd op de waarde in het economische verkeer, ter bepaling van de heffingsgrondslag in box 3.

De wetswijziging die bovenstaande maatregelen moet bewerkstelligen, wordt opgenomen in het Belastingplan 2026. Zoals gewoonlijk wordt het Belastingplan op Prinsjesdag voorgelegd aan de Tweede Kamer. Het kabinet heeft voorgesteld om de maatregelen per 2026 in te laten gaan, met terugwerkende kracht tot en met 25 augustus 2025 16:00. Als dit voorstel wordt aangenomen, zullen deze maatregelen dus de facto per direct (zijn) gaan gelden. Het vermogen wat reeds tot het box 3-vermogen van een belastingplichtige hoort, wordt overigens niet geraakt door deze wijzigingen.

Tot slot

Denkt u na over de aan- of verkoop van obligaties? Bent u benieuwd of dit voorstel effect heeft op uw belastingpositie? Of heeft u naar aanleiding van dit bericht nog vragen? Neemt u dan gerust contact met ons.