Onlangs is het Wetsvoorstel Fiscale Verzamelwet 2024 bij de Tweede Kamer ingediend. In dit wetsvoorstel zijn tal van wijzigingen opgenomen, waaronder wijzigingen van de giftenaftrek in de inkomstenbelasting. Giften zijn aftrekbaar van het belastbaar inkomen, wanneer zij voldoen aan een aantal voorwaarden. Een aantal van deze voorwaarden wordt in het desbetreffende wetsvoorstel aangepast, verduidelijkt of toegevoegd.

Deze wijzigingen betreffen een verandering in de voorwaarden voor het continuïteitsvereiste, de invoering van een verplicht taxatierapport bij giften in natura en een verduidelijking van de ANBI-voorwaarden (algemeen nut beogende instelling) voor derde landen.

Periodieke giften

Om te kwalificeren als ‘periodieke gift’ en het aftrek van dien mogelijk te maken, moet er (onder meer) sprake zijn van een bepaalde mate van continuïteit. De mate van continuïteit wordt gewaarborgd door de, in de wet opgenomen, minimumtermijn van vijf jaar. Als een gift als periodieke gift kwalificeert, is de gehele gift voor de inkomstenbelasting aftrekbaar, terwijl bij ‘normale’ giften voor de aftrek een drempel en een maximum geldt.

Niet in alle gevallen wordt deze termijn van 5 jaar (of langer) echter vervuld. In sommige situaties wordt er aanvaard dat de vervulling van deze termijn niet wordt behaald, maar waarbij de status van periodieke gift niet verloren gaat: de mogelijkheid tot aftrek blijft dus in stand in de jaren dat er wél werd voldaan aan alle voorwaarden.

De akte van schenking kan voorschrijven dat de periodieke gift wordt beëindigd in bepaalde gevallen. Deze gevallen zijn onder meer het verlies van de ANBI-status van de bevoordeelde instelling, het faillissement van de instelling, of het werkloos of arbeidsongeschikt worden van de schenker. In deze gevallen blijft het recht op aftrek bestaan, totdat de overeenkomst wordt ontbonden, ofwel de jaren waarin wel wordt voldaan aan de voorwaarden. Voorwaarde voor het behouden van het recht op aftrek, waarin wel werd voldaan aan de voorwaarde, is dat de schenker niet of nauwelijks invloed heeft gehad op een van bovenstaande omstandigheden.

Het bovenstaande was reeds mogelijk op grond van beleid van de Belastingdienst, maar de staatssecretaris heeft het wenselijk geacht om dit in de wet te verankeren. Volledigheidshalve benadrukken wij dat deze bepaling slechts van belang is, ingeval de beëindiging binnen de periode van 5 jaar plaatsvindt.

Onzekerheidsvereiste

Ondanks dat de desbetreffende ontwikkeling niet voortvloeit uit dit wetsvoorstel, achten wij het toch de moeite waard om deze ontwikkeling te melden en uit te leggen.

Tot voor kort was het zo dat slechts sprake was van een periodieke gift wanneer het doen van de uitkering berustte op een bepaalde onzekerheid. Dit onzekerheidsvereiste houdt concreet in dat er een overlijdenskans van de van de (beide) schenker(s) groter moet zijn dan 1%. In geval deze onzekerheid niet aanwezig is, dan zullen de giften niet aan te merken zijn als ‘periodiek’.

De intentie was om deze voorwaarde af te schaffen, door middel van dit wetsvoorstel. In het nieuwe regime zou het derhalve weer mogelijk worden om giftenovereenkomsten af te sluiten, die uiterlijk bij het overlijden van de langstlevende partner zouden eindigen, maar toch kwalificeren als ‘periodieke gift’.

De Hoge Raad was de staatsecretaris echter een stapje voor. De Hoge Raad heeft namelijk op 7 oktober 2022 uitspraak gedaan, waardoor dit onzekerheidsvereiste reeds is komen te vervallen. Een eventuele versoepeling, welke rechtstreeks opgenomen dient te worden in de wet, is daarmee dus overbodig geworden.

Giften in natura

In het wetsvoorstel is verder opgenomen dat de waarde van giften in natura in de toekomst zal moeten blijken uit een onafhankelijke taxatie. Deze taxatie mag logischerwijs bestaan uit een onafhankelijk taxatierapport, maar een factuur is eveneens voldoende. Dit taxatierapport of de factuur kunnen door de inspecteur worden opgevraagd.

Hierbij geldt wel een drempel van € 10.000 (per partner). Ofwel, wanneer het totaal van de geschonken giften in natura in dat jaar die grens overstijgt, dan moet er een taxatie van de gift(en) plaatsvinden. Door middel van de taxatie kan de waarde van de gift(en) worden onderbouwd, waardoor de gift(en) tegen de juiste waarde in aftrek word(t)(en) genomen.

De grens ziet op het totaal van giften in natura per schenker. Dit houdt dus in, dat als twee fiscale partners gezamenlijk (een) gift(en) in natura doen, er dient te worden getaxeerd wanneer de waarde de € 20.000 per kalenderjaar overstijgt. Deze grens ziet zowel op de periodieke giften, als op de andere giften.

ANBI in niet-EU land

Ondanks dat met dit wetsvoorstel inhoudelijk geen verandering plaatsvindt, vinden wij het toch van belang om het volgende te melden en daarmee te benadrukken. Er vindt namelijk wél een technische wijziging plaats door middel van dit wetsvoorstel.

Om gebruik te maken van de mogelijkheid om een gift af te trekken in de inkomstenbelasting moet deze gift voldoen aan een aantal voorwaarden. Deze mogelijkheid tot het aftrekken van een gift staat mede open wanneer de gift wordt gedaan aan een ANBI. Welke Nederlandse instellingen er aangemerkt worden als ANBI is over het algemeen vrij duidelijk. Dit is echter anders wanneer (potentiële) ANBI’s zich hebben gevestigd in het buitenland.

Om ook in Nederland te worden aangemerkt als ANBI moeten deze instellingen, gevestigd in ‘derde landen’ aan dezelfde voorwaarden voldoen als de Nederlandse ANBI’s. Met ‘derde landen’ wordt in deze context niet-EU landen, die evenmin zijn aangewezen op grond van een ministeriële regeling bedoeld. Het feit dat derde landen aan dezelfde voorwaarden als de Nederlandse ANBI’s moeten voldoen was effectief al het geval, al is dit punt in het onderhavige wetsvoorstel extra verduidelijkt.

Tot slot

Vraagt u zich af hoe u een periodieke gift kunt aftrekken? Overweegt u een ANBI op te richten? Of heeft u vragen over bovenstaande wijzigingen, of over andere onderwerpen met betrekking tot aftrekbare giften? Neemt u dan gerust contact met ons op.